Η ευεξία του βρέφους πριν από τη γέννηση
Η καλύτερη διατροφή από την αρχή
Ο καλός
ύπνος
Υγεία, το πολυτιμότερο αγαθό
Φροντίδα και
στοργή
Η αρμονική ανάπτυξη του μωρού
Επιλογή και σωστή χρήση προϊόντων για τη βρεφική ηλικία
Ένας υγιεινός τρόπος ζωής και μια ήρεμη εγκυμοσύνη σε ένα ευτυχισμένο συναισθηματικά περιβάλλον είναι τα θεμέλια για τη διασφάλιση των καλύτερων συνθηκών έναρξης της νέας ζωής και μεγαλύτερων πιθανοτήτων ευεξίας για το μωρό.
Γονείς γινόμαστε πολύ πριν από τη γέννηση του παιδιού μας. Γονείς γινόμαστε μόλις ανακαλύψουμε ότι θα αποκτήσουμε παιδί και μερικές φορές ακόμα νωρίτερα, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με την επιθυμία, ή και την απλή σκέψη, να αποκτήσουμε παιδί. Κι εκεί ακριβώς, στον νου και στην καρδιά μιας μαμάς κι ενός μπαμπά, παίρνει μορφή η ιδέα του μωρού, με φαντασία, όνειρα και σχέδια. Η αναμονή κατά την εγκυμοσύνη είναι μία περίοδος έντονου στοχασμού, που επιτρέπει στους γονείς να θέσουν τις βάσεις της σύνδεσης με το μωρό.
Για κάποιους είναι μια αργή, σχεδόν ανεπαίσθητη διαδικασία, για άλλους είναι ένα συγκλονιστικό συναίσθημα. Η φαντασία και τα συναισθήματα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας. Το να αφιερώνουμε χρόνο ακούγοντας τις κινήσεις του εμβρύου, να φανταζόμαστε τι κάνει, αν και πώς κινείται, ποια είναι τα συναισθήματά του και η διάθεσή του, δεν είναι μόνο μια φαντασίωση: είναι ήδη ένας τρόπος για να σχετιστούμε μαζί του, αξιοποιώντας τον χρόνο της αναμονής ώστε να αρχίσουμε να το γνωρίζουμε, κι έτσι στη γέννηση δεν θα το δούμε για πρώτη φορά, αλλά θα το ξανασυναντήσουμε υπό διαφορετικές συνθήκες.
Αυτή η διαδικασία που αφορά την ακοή, τη φαντασία και τον διάλογο, μέσα από την αίσθηση της αφής και μέσα από τις θέσεις του σώματος, ονομάζεται προγεννητικός δεσμός (maternal – fetal bonding).
Το μητρικό γάλα δεν είναι απλά μια αναντικατάστατη, υψηλής βιολογικής αξίας τροφή για κάθε μωρό αλλά ενισχύει και τον μοναδικό δεσμό του με τη μητέρα, που θα το βοηθήσει να αναπτυχθεί σωστά, με αίσθημα ασφάλειας, και να εξελίξει τις δεξιότητές του. (ενδυνάμωση).
Στην εισαγωγή στερεών τροφών, επιλέξτε φρέσκα και φυσικά συστατικά, καθίστε όλοι μαζί στο τραπέζι και επιτρέψτε στο παιδί να αγγίξει και να μοιραστεί το γεύμα μαζί σας. Αυτό θα μειώσει την περίοδο εκμάθησης του παιδιού γιατί το μωρό τείνει να μιμείται τους ενήλικες και έτσι ενισχύεται η οικογενειακή αρμονία και ευεξία.
Η διατροφή, ήδη από τη βρεφική ηλικία, είναι σημαντική από άποψη όχι μόνο βιολογική αλλά και ψυχολογική, κοινωνική και πολιτιστική. Μόλις γεννιέται ένα μωρό, το τοποθετούμε κοντά στο στήθος της μητέρας για να προάγουμε τη σύνδεση και την αίσια έκβαση του θηλασμού: με αυτόν τον τρόπο το μωρό λαμβάνει την καλύτερη δυνατή διατροφή ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται η βαθιά σύνδεση ανάμεσα στη μητέρα και στο παιδί, το λεγόμενο bonding. Καθώς περνούν οι μήνες, οι στιγμές που συνδέονται με τον θηλασμό και με τα πρώτα γεύματα εξακολουθούν να έχουν θεμελιώδη σημασία ακόμα και στο επίπεδο των σχέσεων και της ψυχοσωματικής ανάπτυξης. Ήδη από το στάδιο της ζωής του μέσα στη μήτρα το μωρό βιώνει και σταδιακά τελειοποιεί την ικανότητά του να τρέφεται και να καταπίνει.
Μέρα με τη μέρα, το νεογέννητο μεγαλώνει και αποκτά τον έλεγχο του σώματός του, δυναμώνει, χτίζει το ανοσοποιητικό του σύστημα, μαθαίνει να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, να αναγνωρίζει τις φωνές των αγαπημένων του και να επικοινωνεί μαζί τους.
Ο ύπνος είναι καθοριστικός για την ενεργοποίηση των σωματικών διαδικασιών και μηχανισμών που είναι εξαιρετικά σημαντικοί για την υγιή ανάπτυξη και την εξέλιξη των δεξιοτήτων του παιδιού.
Η διασφάλιση των συνθηκών που ευνοούν τον καλό και ασφαλή ύπνο είναι επομένως απαραίτητη για την ευεξία του.
Υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ των ωρών του ύπνου και της οστικής ανάπτυξης του βρέφους. Χάρη σε συγκεκριμένους μηχανισμούς, όπως η απελευθέρωση της σωματοτροπίνης ή αυξητικής ορμόνης, ενός μορίου που δίνει εντολή στα κύτταρα να πολλαπλασιαστούν, τα οστά αυξάνουν σε μήκος και οι διάμετροι του σκελετού εκτείνονται. Η ορμόνη παράγεται από την υπόφυση, έναν αδένα που βρίσκεται στη βάση του κρανίου, ο οποίος εργάζεται κυρίως κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Η παρούσα και μελλοντική υγεία του παιδιού επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο ζωής και από τις επιλογές που έγιναν πριν από και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς και από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού.
Από τις πρώτες στιγμές της ζωής του μωρού, οι επαγγελματίες στον χώρο
του μαιευτηρίου κάνουν μια γρήγορη εκτίμηση της κατάσταση της υγείας του: χρωματισμός του δέρματος, καρδιακός ρυθμός, ανταπόκριση στα ερεθίσματα, μυϊκός τόνος και αναπνοή είναι οι 5 παράμετροι που ελέγχονται ώστε να αποδοθεί στο μωράκι ένας αριθμός από το 0 ως το 10, ο λεγόμενος Δείκτης Apgar (Apgar Index), ακρώνυμιο του Appearance, Pulse, Grimace, Activity και Respiration (Όψη, Σφυγμός, Μορφασμός, Δραστηριότητα, Αναπνοή).
Η φροντίδα του μωρού σημαίνει να το προσέχουμε, να του δίνουμε χάδια και αγκαλιές και να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες του με επίγνωση. Το παιδί δεν «κάνει καπρίτσια» αλλά έχει μόνο ανάγκες.
Φροντίδα του βρέφους δεν σημαίνει μόνο να το θρέφουμε σωστά, να
παρακολουθούμε την υγεία του, να του εξασφαλίζουμε τις καλύτερες
συνθήκες για μια υγιεινή ανάπαυση.
Σημαίνει ένα φιλόξενο και ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον όπου το παιδί μπορεί να αισθάνεται προστατευμένο και ασφαλές. Μέσα από μικρές αλλά σημαντικές καθημερινές κινήσεις, οι γονείς μπορούν να κάνουν πολλά για να προάγουν την ευεξία και την ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού τους.
Τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του τίποτα δεν το κάνει να νιώθει πιο άνετα από την αγκαλιά: νιώθει προστατευμένο, τυλιγμένο μέσα στα χέρια της μαμάς, αναγνωρίζει τη μυρωδιά της και τον χτύπο της καρδιάς
της, τη φωνή της. Όλα αυτά του θυμίζουν τις ευχάριστες αισθήσεις που βίωνε μέσα στην κοιλιά της μαμάς. Για να συνηθίσει τη νέα του ζωή, για να μάθει να ανακαλύπτει τον εαυτό του και το περιβάλλον γύρω του, έχει ανάγκη τους γονείς του, περισσότερο από ποτέ.
Υιοθετώντας συμπεριφορές και συνήθειες που διευκολύνουν την κινητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, η μαμά και ο μπαμπάς (και όλοι όσοι το φροντίζουν) συμβάλλουν σημαντικά στην ευτυχισμένη ανάπτυξή του.
Τα πρώτα χρόνια ζωής ενός παιδιού είναι μια θυελλώδης εναλλαγή ανακαλύψεων και κατακτήσεων. Από την πρώτη στιγμή που έρχεται στο φως, δίνει την εντύπωση πως μόνο κοιμάται, τρώει, κλαίει ή κοιτάζει γύρω του με ορθάνοιχτα, έκπληκτα μάτια, το μωρό όμως δυναμώνει, οξύνει τις αισθήσεις του, ολοκληρώνει την ανάπτυξη του νευρικού του συστήματος, που είναι ακόμη ημιτελές, και απορροφά πληροφορίες για τον κόσμο που το περιβάλλει, θρέφεται με την αγάπη των προσώπων που το φροντίζουν, μαθαίνει να αντιδρά απέναντι σε αντικείμενα και ανθρώπους, να κινείται, να επικοινωνεί. Η μαμά και ο μπαμπάς, τώρα όσο ποτέ, είναι ένα θεμελιώδες σημείο αναφοράς.
Σύμφωνα με τον Thomas Berry Brazelton, παιδίατρο και παιδοψυχίατρο, «καθήκον των γονιών είναι να μη συγκρίνουν τα χαρακτηριστικά του βρέφους τους με εκείνα κάποιου άλλου παιδιού, αλλά να παρατηρούν, να ακούν και να υποστηρίζουν τον ιδιαίτερο τρόπο ζωής του παιδιού τους».
Βγαίνοντας από το μαιευτήριο, ελάχιστες μέρες μετά τον τοκετό, το νεογέννητο θα έρθει αντιμέτωπο με το πρώτο του ταξίδι. Η επιστροφή της οικογένειας στο σπίτι είναι μια πολύ συγκινητική στιγμή, που την έχουμε οραματιστεί από καιρό και την έχουμε προετοιμάσει με κάθε λεπτομέρεια, αν και μερικές φορές τη βιώνουμε με άγχος και ανησυχία.
Η επιλογή και η σωστή χρήση προϊόντων βρεφικής φροντίδας παίζουν σημαντικό ρόλο στη σωστή σωματική-γνωστική ανάπτυξη του παιδιού και στην ευεξία του.
Παιδικά καθίσματα, καρότσια, έπιπλα για παιδικά υπνοδωμάτια, επιλέγονται εκ των προτέρων, με βάση τις συμβουλές από φίλους και καταστήματα, αλλά, όλως παραδόξως, χωρίς να έχουμε ρωτήσει τον τελικό αποδέκτη τους, το παιδί.
Τα προϊόντα για την πρώιμη παιδική ηλικία είναι πολλά και ποικίλα και ανταποκρίνονται στις διαφορετικές προτιμήσεις και στις πολλαπλές λειτουργικές ανάγκες των φροντιστών του βρέφους. Ωστόσο, άραγε οι γονείς γνωρίζουν τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν αυτά τα προϊόντα στη σωστή σωματική και ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού τους;
